Temat kleszczy powraca co roku jak bumerang. Tym razem jednak pasożyty dały o sobie znać znacznie wcześniej niż zwykle, dzięki wysokim temperaturom w lutym.

Kleszcze są aktywne niemal przez cały rok. Jeśli temperatura dociera powietrze z zewnątrz 4 stopnie Celsjusza, pasożyty zaczynają się żerować i są takie same niebezpieczne jak wiosną i latem. Niestety w ostatnich dniach, kiedy na zewnątrz zrobiło się ciepło, kleszcze dały o sobie znać.

Czy coroczny koszmar już się zaczął? Podczas spaceru uważaj na kleszcze

Przeważnie ciepłe zimy myją się z kleszczami, niektórymi gatunkami, na przykład pijący wodęktóry jest niebezpieczne dla psów, możemy już obserwować na wolności – na południu Słowacji i na nizinach. Właściciele psów powinni zatem już teraz stosować środki przeciw kleszczom. Kleszcz atakujący człowieka budzi się zwykle w marcu. W miesiącach zimowych Urząd Zdrowia Publicznego zaleca jednak rozpoczęcie profilaktyki u ludzi – szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, które może skutkować zaburzeniami koncentracji, pamięci, a nawet śmiercią. W 2022 r. odnotowaliśmy najwyższą zapadalność na kleszczowe zapalenie mózgu na Słowacji od 60 lat.

Nawet jeśli pogoda w lutym była łaskawa dla kleszcza zwyczajnego, ryzyko dla ludzi jest obecnie nadal niskie.

„W tym okresie człowiek wychodzi na łono natury odpowiednio ubrany, ryzyko uszczypnięcia jest minimalne. W tym okresie możemy zobaczyć więcej uwięzionych zwierząt domowych, zwłaszcza psów i kotów, jednak w znacznie mniejszym stopniu niż wiosną.”

– mówi dokt. MUDr. dr Mária Avdičová, epidemiolog z Regionalnego Urzędu Zdrowia Publicznego w Bańskiej Bystrzycy.

Kleszcz pospolity szuka swoich ofiar szczególnie w okresie rozrodu – krycia, czyli okresu od kwietnia do maja. Nazywa się to wiosenną aktywnością kleszczy.

„Zalecamy jednak rozpoczęcie profilaktyki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu już teraz, zaszczepiając co najmniej dwie dawki, najlepiej w lutym i marcu, aby w kwietniu być chociaż częściowo chronionym. Zalecamy trzecią dawkę w sierpniu w celu wzmocnienia ochrony przed tzw jesienna aktywność kleszczy”,

– dodaje M. Avdičová z RÚVZ BB.

Kleszcz zwyczajny i kleszcz wodny są aktywne w różnych porach roku

Kleszcz „psi”, czyli pijący bagna, jest już szeroko rozpowszechniony w całej południowej Słowacji. Kleszcz pijący budzi się po stopieniu śniegu przy dziennej temperaturze powyżej zera. Podczas ciepłych, bezśnieżnych zim można go spotkać także w grudniu i styczniu. Czyli już się obudził, a na południu Słowacji spotykają go już spacerowicze z psami, ale nie każdy potrafi go odróżnić od zwykłego kleszcza, więc alarmujący komunikat się rozprzestrzenia – kleszcze już są.”

– wyjaśnia doc. MVDr. Dr inż. Branislav Peťko, kierownik Centrum Badań Stosowanych Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej i Farmacji w Koszycach.

Mity na temat kleszczy

Ponieważ kleszcze dały o sobie znać w lutym, warto przypomnieć i rozwiać kilka mitów na ich temat.

Zacznijmy od tego, że jedną z najczęściej powtarzanych i fałszywych informacji jest ta, że ​​kleszcze spadają na ludzi z drzew.

Szczypce nie potrafią wspinać się na drzewai dlatego nie mogą z nich spaść. Dorosłe kleszcze mogą wspiąć się na maksymalną wysokość półtora metrai dlatego często się zdarzają w wysokiej trawiekrzaki i nisko położone liście młode drzewa.

Drugi mit głosi, że ukąszenie kleszcza boli. Te małe stworzenia rozwinęły doskonałą zdolność ukrywania swojej obecności na ludzkim ciele. Wgryzając się w skórę, automatycznie wydzielają ślinę zawierającą substancję znieczulającą. Kleszcze nie mają żądła, ale dostają się do krwi ofiary za pomocą ostrej części aparatu jamy ustnej, za pomocą której wycinają niewielką dziurę w naskórku.

Odkrycie kleszcza zaraz po ukąszeniu graniczy z cudem, dlatego tak ważne jest, aby po każdym spacerze czy pikniku na świeżym powietrzu dokładnie oglądać swoje ciało.

Co warto wiedzieć: Jak pozbyć się wyrwanego kleszcza? Lepiej nie spłukiwać go w toalecie

Kolejnym fałszywym twierdzeniem jest to, że kleszcze występują tylko w lasach. Kleszcze lubią wilgotne lasy, ale czyhają na swoją ofiarę wszędzie tam, gdzie jest roślinność. Pasożyty doskonale wiedzą, że łatwiej jest im znaleźć żywiciela w określonych miejscach takich jak parki, łąki i drogi leśne.

Inna „miejska legenda” głosi, że tak jest przyciągają je jasne kolory. To nie jest prawda. Kleszcze nie mają narządu wzroku, więc nie rozróżniają kolorów. Pajęczaki wyposażone są w tzw. narząd Hallera, który zapewnia im swego rodzaju nawigację. Dzięki temu narządowi potrafią wyczuć dwutlenek węgla wydychany przez potencjalną ofiarę, wibracje podłoża i temperaturę.

Ponadto podczas chodzenia zaleca się noszenie jasnej odzieży, ponieważ kleszcze mają ciemny kolor i dlatego łatwiej je znaleźć na ubraniu.

Kleszcze należy smarować olejem – to jeden z najczęściej powtarzanych i najniebezpieczniejszych mitów na temat kleszczy. Co gorsza, przez wiele lat panowała opinia, że ​​kleszcza, który przylgnął do ciała, należy również natrzeć benzyną, alkoholem, podpalić lub zmiażdżyć.

Takie działanie jest niedopuszczalne, gdyż pasożyt może wymiotować, co powoduje przedostanie się do naszego organizmu treści trawiennych wraz z bardzo niebezpiecznymi zarazkami. Smarowanie, skręcanie i podpalanie kleszcza powoduje u kleszcza reakcje stresowe, zwiększając ryzyko jego wyrzucenia.

Kleszcza należy jak najszybciej usunąć mocnym ruchem obrotowym. Można to zrobić za pomocą pęsety, natomiast pasożyta należy chwycić blisko skóry. Doskonałym rozwiązaniem jest wyposażenie się w specjalne małe narzędzie do usuwania kleszczy, które można kupić w każdej aptece.

Jeśli nie możesz samodzielnie pozbyć się kleszcza, powinieneś udać się do najbliższego szpitala lub ośrodka zdrowia.

Jak możemy się chronić przed kleszczami?

Podstawą jest oczywiście regularne i dokładne badanie ciała po każdym powrocie ze spaceru czy piknik, bo jak wiadomo – kleszcz wniknąwszy w skórę, uwalnia w nią swego rodzaju znieczulenie, przez co trudno wyczuć moment zaatakowania przez pasożyta.

Dodatkowo idąc do lasu powinniśmy się ubrać odzież z długimi rękawami, długie spodnie i solidne butyaby zmniejszyć ryzyko wniknięcia kleszcza na naszą skórę. Zaleca się także noszenie jasnej odzieży, co ułatwi zlokalizowanie kleszczakiedy pojawi się na Twoim ubraniu.

Są doskonałym rozwiązaniem chroniącym przed kleszczami specjalistyczne spraye i maściktóre zawierają składniki odstraszające pasożyty.

Redakcja Pasja w Tobie.

Powiązane artykuły:

Co zrobić z wyciągniętym kleszczem? Ulubiony błąd może dużo kosztować! Wystarczy jedna rzecz

W lesie jest mnóstwo kleszczy. Zanim wejdziesz do lasu pamiętaj o jednym